Σύλλογος Απανταχού Μαυρολιθαριτών

Στο τρίγωνο που σχηματίζεται από την Οίτη, τη Γκιώνα και τα Βαρδούσια -επτά χωριά δύο στη Γκιώνα (Πανουργιάς ή Δρέμισσα και Στρώμη), δύο στα Βαρδούσια (Αθανάσιος Διάκος ή Πάνω Μουσουνίτσα και η Μουσουνίτσα) και τρία στην Οίτη (Καστριώτισσα, Μαυρολιθάρι και Πυρά ή Γκουρίτσα)- σαν εσωτερικός δακτύλιος αποτελούν το δημοτικό διαμέρισμα Καλλιέων του Δήμου Δελφών.

Η περιοχή έχει δύο φυσικές εισόδους. Μία στα ανατολικά (Βρύζες), μία στα νότια (Νταούτ γεφύρι) και μία δύσβατη βορειοδυτικά προς την Ανατολή και την Φθιωτιδοευρυτανία. Αποτελεί ιδιαίτερη φυσική και γεωγραφική περιοχή που με τα φυσικά της όρια είναι ελεγχόμενη περιοχή από εισβολείς. Γι' αυτό από αρχαιοτάτων χρόνων είναι κατοικημένος χώρος χωρίς διακοπή.

Από τα μέσα της δεκαετίας του '70, βαθμιαία εγκαταλείφθηκαν οι συνεχώς μειούμενες καλλιέργειες οπωροκηπευτικών και δένδρων οπωροφόρων και ελαττώθηκε δραστικά ο πληθυσμός. Διατηρήθηκε ακμαία μόνο η κτηνοτροφία, από λιγότερους πλέον κτηνοτρόφους με μείωση των αιγοπροβάτων και αύξηση των βοοειδών. Μετά το 1980 άρχισε να αλλάζει η αναπτυξιακή κατεύθυνση προς τον τριτογενή τομέα και την οικιστική ανάπτυξη που χαρακτηριζόταν από ανακατασκευές κυρίως οικιών και λιγότερο κατασκευές νέων εντός των οικισμών πάντα.

Τη δεκαετία του '90 με τα ευρωπαϊκά προγράμματα δημιουργήθηκαν μικρές μονάδες – ξενώνες που εξυπηρέτησαν κυρίως μη οργανωμένους περιηγητές κατά τους εαρινούς και καλοκαιρινούς μήνες και σπανιότερα τους χειμερινούς, απόρροια της μακρινής από τα μεγάλα αστικά κέντρα αποστάσεως και της παρεμβολής του Παρνασσού και του Τυμφρηστού που ευκολότερα ελκύουν τον χειμερινό τουρισμό.

Τα δημιουργηθέντα καταλύματα και τα συνοδά εστιατόρια ταβέρνες ακολούθησαν μία αρχιτεκτονική εύκολης και φθηνής δόμησης χωρίς γενικώς να είναι ελκυστικά για τον επισκέπτη, με αποτέλεσμα να μην προσελκύεται υψηλών οικονομικών μεγεθών επισκέπτες.

Η δημιουργηθείσα κυνηγετική περιοχή στα μέσα του '90 δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες των κατοίκων που είχαν επενδύσει στα καταλύματα και την εστίαση και μείωσαν ακόμη περισσότερο τον πληθυσμό. Η διοίκηση της κυνηγετικής περιοχής δεν κατάφερε να δημιουργήσει ισοσκελισμό ή κέρδη από τη διαχείρισή της και έτσι περιέπεσε σε αδράνεια. Την ίδια εποχή αντίθετα με τους άλλους οικισμούς, ο Αθανάσιος Διάκος επένδυσε σοβαρά στον τριτογενή τομέα και έχει την δυνατότητα διαμονής και εστίασης άνω των 100 ατόμων οπότε και καταφέρνει να προσελκύσει οργανωμένους εκδρομείς. Το καταφύγιο των Βαρδουσίων αποτελεί ισχυρό πόλο έλξης για τον ορειβατικό και περιπατητικό τουρισμό.

Τη δεκαετία του 2000 και σε άλλους οικισμούς δημιουργήθηκαν καλύτερων προδιαγραφών καταλύματα με υψηλότερες δυνατότητες παροχής υπηρεσιών, βελτιώνοντας την χειμαζόμενη κατάσταση.

Με την είσοδο της κρίσης, επιβαρύνθηκε η κατάσταση στην περιοχή, από τουριστική άποψη, αλλά μετά το 2012, λίγοι, νεώτερης ηλικίας άνθρωποι δραστηριοποιήθηκαν στη μελισσουργία και προϊόντα από μέλι και σε μικρές γεωργικές καλλιέργειες, τομείς που μπορούν να έχουν κάποιο μέλλον.

Η δημοτική διοίκηση που στα πλαίσια των δυνατοτήτων της διατηρεί τις βασικές δομές στις κοινότητες, εξασφάλισε ασφαλτόστρωση που συνδέει πλέον εύκολα τις κοινότητες και διατηρεί τις βασικές ανάγκες στις κοινότητες.

Στο δημοτικό διαμέρισμα Καλλιέων τους χειμερινούς μήνες δεν μένουν πάνω από 120 άτομα και μετά την άνοιξη προστίθενται συνταξιούχοι και ευκαιριακοί εργαζόμενοι σε επισκευές και ανάγκες των κατοίκων των καλοκαιρινών μηνών που τουλάχιστον επταπλασιάζουν τον πληθυσμό μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου. Σε αυτόν τον εσωτερικό «τουρισμό» στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό η ετήσια οικονομία των μονίμων κατοίκων των χωριών του Δ.Δ. Καλλιέων.

ΔΙΕΞΟΔΟΙ ΣΤΗ ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ

Ο βασικός άξονας που μπορεί να δημιουργήσει ή να διατηρήσει τον πληθυσμό και να αυξήσει τους οικονομικούς πόρους, είναι η κατανόηση και δράση σύμφωνα με την έννοια της ενιαίας οργάνωσης και αντίληψης της περιοχής. Δεν υπάρχει καμία δυνατότητα προόδου σε κάποιες κοινότητες με σύγχρονη στασιμότητα ή και μαρασμό άλλων. Ή όλες μαζί θα αποδεχτούν ένα κοινό σχέδιο εξόδου από την κρίση των καιρών ή βαθμιαία όλες μαζί θα φυτοζωούν ή θα γίνουν κοινότητες του ενός καλοκαιρινού μήνα.

Στην αστυφιλία -από ανάγκη κυρίως του πληθυσμού- μόνο η κτηνοτροφία μπόρεσε να αντισταθεί και, έστω με μικρότερους δείκτες ανάπτυξης, να κρατήσει ζωντανά τα χωριά. Οι ίδιοι κτηνοτρόφοι και οι οικογένειές τους ήταν και αυτοί που κράτησαν μικρούς ξενώνες και καταστήματα εστίασης με δικά τους προϊόντα. Στην κτηνοτροφία θα πρέπει να δοθούν οι δυνατότητες οργανωμένων δομών και υπηρεσιών, ώστε να διευκολυνθεί η αντιμετώπιση των αντίξοων καταστάσεων που βιώνουν και να γίνουν υποδομές για σφαγιασμό και σταβλισμό, τουλάχιστον σε δύο σημεία στο δημοτικό διαμέρισμα των Καλλιέων.

Η μελισσοκομία και προιόντα από μέλι αποτελεί αυτή τη στιγμή πηγή ενασχόλησης για αρκετούς νέους ανθρώπους, που όπως είναι φυσικό, θα εισάγουν νέες μεθόδους στην ανάπτυξή της. Οι ανάγκες αυτών των νέων «αγροτών» σε υλικά και χώρους θα χρειαστεί να αντιμετωπιστούν με ιδιαίτερη ευαισθησία καθώς μπορεί να αποτελέσουν μόνιμο ανθρώπινο δυναμικό στα χωριά. Το ίδιο ισχύει και για εκείνους που ασχολούνται με μικρές αγροτικές καλλιέργειες μιας και ο αγροτικός χώρος λόγω της ανάπτυξης δάσους είναι εξ ορισμού πολύ περιορισμένος. Ιδιαίτερο πεδίο πιθανής εκμετάλλευσης μπορεί να αποτελέσει η συγκομιδή διαφόρων ειδών μανιταριών που αναπτύσσονται σε πάρα πολλά σημεία των ορεινών περιοχών.

Η δημιουργία συνεταιρισμών μέσα από το νόμο συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέων για τη μελισσοκομία, τη γεωργία, την υλοτομία, τη δασοπονία, τη μανιταροσυγκομιδή, ακόμη και για την κτηνοτροφία θα δημιουργούσε ίσως συνθήκες σταθερής και μόνιμης απασχόλησης ανθρώπων και μάλιστα νέων στην περιοχή μας.

Ως κέντρο έρευνας, τεχνογνωσίας πληροφοριών και οργάνωσης του αγροτοκτηνοτροφικού τομέα με τη δημιουργία ανάλογου ιδρύματος να καθοριστεί η Μουσουνίτσα.

Όμως κάθε τέτοιο επιχείρημα προϋποθέτει συμμετοχή των ενδιαφερομένων από όλα τα χωριά, αλλιώς δεν υπάρχει δυνατότητα εξέλιξης.

Η βιομηχανία της περιήγησης (τουρισμός) που λαθροβιώνει στον τόπο μας έχει δυνατότητες μιάς λογικής θετικής εξέλιξης αν και εφόσον τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του δακτυλιοειδούς χώρου και των αρκετών ενδιαφερόντων σε όλο το δημοτικό διαμέρισμα, μπουν σε μία ενοποιημένη διαδικασία ανάπτυξης.

Αρχικά να αποφασιστεί η αξιοποίηση και ανάδειξη του ιστορικού μας τουρισμού. Εν πρώτοις ο αρχαιολογικος χώρος της Πυράς του Ηρακλέους. Να ανοίξει η αμαξιτή οδός, ώστε να είναι ευχερής η πρόσβαση στο ναό. Είναι μεγάλο έργο αλλά απαραίτητο. Στο χωριό Πυρά να δημιουργηθεί κέντρο ενημέρωσης και προβολής του αρχαιολογικού χώρου και αφετηρία μεταφοράς επισκεπτών στο ναό και την γύρω περιοχή. Ομοίως να ανακηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος η περιοχή μεταξύ Μαυρολιθαρίου Στρώμης και να οργανωθεί δίκην μουσείου ίδρυμα για την ιστορία του τόπου μας στους αρχαίους χρόνους μέχρι την τουρκοκρατία στο Μαυρολιθάρι. Αντίστοιχο ίδρυμα μουσείο να γίνει στον Πανουργιά με θέμα την τουρκοκρατία και μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα. Η ιστορική διαδρομή του 20ου αιώνα θα κατοικήσει στη Στρώμη, ενώ η επέκταση και περαιτέρω ανάπτυξη του λαογραφικού Μουσείου της Καστριώτισσας θα φιλοξενεί όλη τη διαδρομή της λαογραφίας της περιοχής. Γύρω από την ιδιαίτερη περίπτωση του Αθανασίου Διάκου θα πρέπει να εστιαστεί το ομώνυμο μουσείο στον Α. Διάκο.

Δημήτρης Μανδρέκας